تشریح جزئیات حادثه رزمجاه/ علت دقیق مرگ معدنچیان مشخص شد

سید محمد علی حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره علت و جزئیات حادثه معدن رزمجاه طزره دامغان و با بیان اینکه انفجار کیسه‌های متان سبب حادثه بوده است، تاکید کرد: در جریان تولید زغال کیسه‌های گازی محبوس و تحت فشار در لایه‌های زمین شکل می‌گیرد و لذا این کیسه‌های گازی در هنگام استحصال زغال‌سنگ ممکن است ممکن است آسیب دیده و سبب انفجار شود که پدیده گس پلاست را شامل می‌شود.

وی افزود: در روز حادثه یعنی ۱۲ شهریورماه شیفت یک کاری (صبح) با حضور بازرسان تونل متوجه می‌شوند که درصدی از گاز در داخل تونل و زیر کارگاه استخراج به نوعی بالا رفته است لذا استخراج تعطیل می‌شود و نیروهای تهویه ونتیلاتور (مکنده) معکوس را کار می‌گذارند تا جریان تهویه رفت و برگشت صورت گیرد.

بازرس حضور داشته است

مدیر ایمنی البرز شرقی ادامه داد: پست دو آن روز ساعت ۱۵ کارگران به همراه بازرس ایمنی و گاز سنج وارد کارگاه می‌شوند و تا شش و نیم کار شیفت دوم را انجام می‌دهند که در این فاصله زمانی بازرس ایمنی در کارگاه بوده و هیچ گازی وجود نداشته و شرایط عادی بوده است و در نتیجه استاد کار و بازرس برای نوشتن گزارش از تونل خارج می‌شود و دقیقاً پایان شیفت کاری دوم نیز از همین ساعت رقم می‌خورد.

حسینی همچنین بیان کرد: استاد کار و بازرس ۳۰۰ متر از محل حادثه دور می‌شوند و شش نفر نیز در تونل باقی می‌مانند و مابقی از تونل خارج شده بودند به محض ورود به تونل کا ۵ صدای انفجار می‌آید و در نتیجه هر دو نفر باز می‌گردند اما با دی اکسید کربن و دود مواجه می‌شوند که اگر پیشروی می‌کردند آنها نیز جان خود را از دست می‌دادند.

وی با بیان اینکه کپسول خود نجات نیز در کارگاه وجود داشته و حتی تعداد آن دو برابر افراد نیز بوده است یعنی این کپسول‌ها در حالت ایستاده به افراد سه ساعت اکسیژن می‌دهد بر فرض محبوس شدن هر کپسول شش ساعت به افراد اکسیژن می‌دهد تا فرایند نجات انجام گیرد و این پروتکل‌های کاری ما است، تاکید کرد: بازرس و استادکار که با گاز مواجه می‌شوند برمی‌گردند و با اولین ایستگاه تماس به امداد حادثه را اطلاع می‌دهند و اولین گروه امدادی ساعت هفت وارد تونل می‌شود و این کمتر از ۱۵ دقیقه بعد از حادثه است.

پیکر اول پیدا می‌شود

مدیر ایمنی البرز شرقی بیان کرد: دو نفر از این گروه امداد تا زیر کارگاه هم می‌رسند و حتی نخستین جنازه که متعلق به آقای غنایی بوده را هم می‌بینند که تنها جنازه روی خاک محسوب می‌شد اما به دلیل گاز بالای دی اکسید کربن نمی‌توانند بمانند و کاری کنند چرا که میزان گاز ۹۰۰ پی پی ام بوده در صورتی که حداکثر آن ۳۵ پی پی ام محسوب می‌شود.

حسینی با بیان اینکه تیم دو نفره امداد و نجات جنازه را رها و به بیرون می‌آیند البته قبل از این اقدام، علائم حیاتی معدنچی مذکور یعنی آقای غنایی را نیز کنترل و مطمئن می‌شوند که وی درگذشته است، ابراز کرد: علت فوت این کارگران بیشتر موج ضربه انفجار و تنفس دی اکسید کربن بوده البته نظریه پزشکی قانونی در این امر مستند است اما این معدنچیان در مواجهه به دی اکسید کربن دچار مرگ خاموش شدند که نجات آنها در وقت طلایی سه دقیقه‌ای تنها امکان پذیر بوده است.

وی درباره روز حادثه نیز بیان کرد: شرکت بلافاصله بعد از شنیدن خبر انفجار کمیته مدیریت بحران را شکل می‌دهد و تمام تیم‌های نجات از همه معادن به سمت طزره فراخوانده می‌شوند و یک گروه نیز از معدن تخت مینودشت به این منطقه اعزام می‌شود که ساعت ۱۲ شب به طزره می‌رسد. شرایط به گونه‌ای بود که برخی کانال‌های ونتیلاتورها دچار سوختگی و پارگی شده بودند که کار را دشوار می‌کرد اما بقیه نقاط خوشبختانه حریقی رخ نداده بود.

تجمع گازها

مدیر ایمنی معادن البرز شرقی با بیان اینکه بازسازی تجهیزات تهویه به صورت ده متر ده متر نخستین کاری بود که صورت گرفت، گفت: در نهایت این پیشروی به محل حادثه انجامید هر چند به جز یک پیکر معدنچیان که روی خاک بود مابقی جنازه‌ها مشخص نبود زیرا معدن ریزش کرده بود و آرگ های نگه دارنده تونل در هم ریخته بودند.

حسینی با بیان اینکه آوار سه الی چهار تنی مسیر تونل را بسته بود، ابراز کرد: تا اینجا گاز با تهویه صورت گرفته به ۵۰ پی پی ام کاهش یافته است، تاکید کرد: اینجا تیم آوار برداری ساعت سه صبح وارد کار شدند و تخلیه تونل اول تخلیه شد و تونل دوم نیز در حال تخلیه بود که پای یکی از معدنچیان دیگر دیده می‌شود و سه پیکر از حادثه خارج می‌شود سپس آوار برداری از دور و بر لوکوموتیو زیر کارگاه انجام می‌شود و مابقی پیکرها هم منتقل می‌شود.

وی درباره نظریه نهایی کارشناسی مجموعه البرز شرقی می‌گوید: از آنجا که مکش و دمش هوا و تهویه کامل در آغاز شیفت دوم برقرار بوده و درصد گازها هم در حد استاندارد بوده است و حتی درصد گاز متان صفر بوده و تا ۱۵ دقیقه نهایی کار بازرس ایمنی به همراه گاز سنج (مدرن ترین آن در کشور) در داخل تونل وجود داشته هیچ نشانه از وقوع پدیده خاص رخ نداده است و هر چه رخ داده در همین دقایق پایانی است.

مدیر ایمنی معادن البرز شرقی ادامه داد: ما مدعی هستیم که کیسه گازی در همین فاصله ترکیده و باعث تزریق حجم عظیم گاز زیر دویل و بالاتر شده است سه کارگر ۶۰ متر مسیر را پایین آمده و حتی خود را به بونکر رساندند و دو متری تونل پشت سر هم به حالت نشسته فوت کردند و این نشان می‌دهد که گاز تزریق شده، همزمان لوکوموتیو زیر کارگاه بوده و جرقه‌ای رخ داده است. علت این جرقه هم می‌تواند برخورد واگن‌ها با هم باشد.

حسینی با بیان اینکه تمام تجهیزات اتکس های معدنی دارند اما منکر عیب و ایراد هم نیستیم اما حتی ممکن است برخورد یک سنگ روی ریل هم سبب جرقه شده باشد، تاکید کرد: اینکه بیان می‌شود پیکور دست معدنچیان عامل بوده چنین نیست چرا که آنها متوجه گاز شده و به پایین آمده بودند یعنی اصلاً مشغول کار نبودند و همین امر هم سبب شد تا پیکر آنها سریع‌تر پیدا شود وگرنه اگر در سینه کار بودند با آن حجم تخریب چطور می‌توانستیم آنها را پیدا کنیم.

وی با بیان اینکه این پدیده قطعاً حادثه بوده است، افزود: احتمال استعمال دخانیات هم ممکن نیست چرا که معدن رزمجاه غربی ما و این کارگران همه بالای ۲۰ سال سابقه کار داشتند و تجربه کافی دارند و می‌دانند که این معدن چه شرایطی دارند و به شدت این مسائل کنترل شده و آموزش داده می‌شود و حتی بازرسان مجاز هستند که کارگران را بگردند.